Toyota đạt lợi nhuận cao dù vướng bê bối và bị nhà cung cấp phản đối

Mặc dù Toyota đã công bố mức lợi nhuận kỷ lục trong quý gần đây nhất, các nhà cung cấp tạo nên xương sống của tập đoàn này đang phàn nàn về tình trạng tăng chi phí và cắt giảm sản lượng do một loạt vụ bê bối chứng nhận thử nghiệm an toàn.

Trưởng phòng kế toán của Toyota, ông Masahiro Yamamoto tuyên bố tại một hội nghị về thu nhập rằng việc ngừng sản xuất đã gây ra khó khăn về tài chính cho các nhà cung cấp và đại lý. Ông cũng đề cập rằng mặc dù các vụ bê bối chứng nhận có tác động tối thiểu đến thu nhập của tập đoàn, nhưng chúng đang tác động tiêu cực đến các nhà sản xuất phụ tùng.

Theo báo cáo gần đây do Toyota công bố, công ty đã đạt được lợi nhuận hoạt động hợp nhất 1,3 nghìn tỷ yên (8,9 tỷ USD) trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6/2024. Đây là con số kỷ lục từ trước đến nay tính riêng trong quý II thường niên.

Nhà sản xuất ô tô hàng đầu Nhật Bản đã tuyên bố ý định tăng đầu tư vào nguồn nhân lực, đặc biệt là hỗ trợ cho các nhà cung cấp, thêm khoảng 50 tỷ yên cho năm tài chính hiện tại, tăng so với mức 380 tỷ yên theo kế hoạch ban đầu.

Mặc dù hoạt động của Toyota tại Nhật Bản có tăng trưởng lợi nhuận, nhưng nguyên nhân chủ yếu là do tác động của đồng yên mất giá. Sản lượng của thương hiệu Lexus cao cấp, vốn là nguồn doanh thu đáng kể cho các nhà máy Nhật Bản, đã giảm 9% xuống còn 760.000 xe.

Yaris Cross là một trong những mẫu xe bị dừng bán sau khi phát hiện ra những sai phạm trong thử nghiệm an toàn. 

Daihatsu Motor, một thành viên nổi bật của tập đoàn Toyota, đã phải chịu những hậu quả đáng kể do việc đình chỉ sản xuất sau khi tiết lộ các hành vi gian lận trong thử nghiệm chứng nhận xe. Tương tự, Toyota đã xác định các trường hợp gian lận trong bảy mẫu xe của mình, dẫn đến việc ngừng giao hàng cho ba mẫu xe trong số đó, bao gồm cả mẫu SUV Yaris Cross được ưa chuộng rộng rãi.

Bảy mẫu xe khác đã được phát hiện vi phạm các quy định vào hôm thứ Tư, dẫn đến việc dừng giao hàng thêm nữa. Công ty có thêm các mẫu xe đang chờ các cơ quan quản lý quốc tế đánh giá để xác định mức độ tuân thủ các tiêu chuẩn. Phạm vi của vụ bê bối có thể tiếp tục mở rộng.

Toyota cũng phải đối mặt với những hậu quả tiêu cực do lỗi kiểm soát chất lượng. Cụ thể, một lỗi ở cửa xe của mẫu xe Prius đã được phát hiện, khiến công ty phải triệu hồi và đình chỉ sản xuất trong khoảng hai tháng kể từ tháng 4.

Khi so sánh cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và các đợt triệu hồi rộng rãi năm 2009 và 2010, Toyota vẫn duy trì được hiệu suất thu nhập và sản lượng mạnh mẽ.

Trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2009, Toyota đã trải qua sự suy giảm đáng kể về hiệu suất hoạt động, dẫn đến khoản lỗ hoạt động hợp nhất là 461 tỷ yên. Tuy nhiên, công ty đã cố gắng báo cáo mức lợi nhuận khiêm tốn chỉ 147,5 tỷ yên trong năm tài chính tiếp theo. Đối với năm tài chính hiện tại, công ty dự kiến ​​lợi nhuận đạt được là 4,3 nghìn tỷ yên, giảm 20% so với năm trước nhưng là sự cải thiện đáng kể so với các giai đoạn suy giảm trước đó.

Dự kiến ​​mức sản xuất sẽ tăng 40% lên 10 triệu xe trong năm tài chính hiện tại, trái ngược với khoảng 7 triệu xe được sản xuất trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2010.

Các vụ bê bối gian lận trong thử nghiệm đã dẫn đến việc giảm sản lượng tại các công ty liên kết như Aisin và Toyoda Gosei, với một công ty con của Futaba Industrial buộc phải ngừng hoạt động trên một số dây chuyền sản xuất.

Để ứng phó với các vụ bê bối, Toyota đã giảm sản lượng tối đa hàng ngày trong nước xuống 500 xe so với 14.500 xe trước đó, cho biết họ muốn các địa điểm sản xuất có thể dành nhiều thời gian hơn.

"Về mặt lợi nhuận, sự thật là chúng tôi muốn họ sản xuất nhiều hơn", một lãnh đạo tại một nhà sản xuất phụ tùng ở tỉnh Aichi, miền trung Nhật Bản, nơi đặt trụ sở của Toyota, cho biết.

Trước mắt vẫn chưa xác định được liệu Toyota có thể chuyển giao được lợi thế về hiệu suất mạnh mẽ của mình cho các nhà cung cấp hay không. Toyota mua phụ tùng từ khoảng 60.000 công ty tại Nhật Bản, với tổng giá trị giao dịch hàng năm lên tới khoảng 10 nghìn tỷ yên. Việc phân phối lại lợi nhuận cho các nhà cung cấp sẽ mang lại lợi ích đáng kể cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là những doanh nghiệp có năng lực sản xuất và cung cấp sản phẩm hạn chế.

Các nhà sản xuất phụ tùng đang phải đối mặt với những thách thức do chi phí vật liệu và nhân công tăng cao, dẫn đến sự không chắc chắn về khả năng tăng giá của họ.

Theo Teikoku Databank, chỉ có 2,2% nhà cung cấp hàng đầu của Toyota có thể chuyển toàn bộ chi phí vật liệu tăng, thấp hơn mức trung bình 4,6% của tất cả các ngành. Một đại diện từ công ty nghiên cứu lưu ý rằng các nhà cung cấp cấp độ một đang phải đối mặt với gánh nặng đáng kể.