Song song với việc nghiên cứu cấm xe máy chạy xăng vào đường vành đai 1 ở Hà Nội từ 1/7/2026, Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu TP.HCM tích cực rà soát phương án đề xuất hạn chế xe có mức phát thải cao tại các khu vực có mức độ và nguy cơ ô nhiễm không khí cao.
Trên cơ sở chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon, khí metan của Chính phủ và nghị quyết 98, UBND TP.HCM phân công Sở Xây dựng là cơ quan chủ trì xây dựng đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông phù hợp với quy mô TP.HCM. Cùng với đó lên kế hoạch kiểm soát khí thải giao thông và từng bước hạn chế xe chạy xăng, dầu, bắt đầu từ nhóm tài xế công nghệ và các khu vực nhạy cảm như trung tâm thành phố, Cần Giờ, Côn Đảo.
Theo đó, cần nhận định rõ ràng và chính xác rằng giảm phát thải khí carbon, khí metan và giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn của Chính phủ sẽ được hiện thực hóa bằng chính sách hạn chế xe chạy xăng, dầu có mức phát thải cao. Việc cấm hẳn xe máy xăng, dầu trong nội đô sẽ từng bước được thực hiện để nhận được sự đồng thuận cao, hạn chế ảnh hưởng đến sinh hoạt người dân.
Cùng với đó, để đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông đạt được hiệu quả cao, hợp lý trên cơ sở khoa học, nhân văn và nhận được sự đồng thuận từ người dân, cần có lộ trình phù hợp, nghiên cứu kỹ lưỡng và kết hợp cùng việc kiểm định khí thải xe cơ giới, đánh giá và rà soát các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí cao trước khi chính sách có hiệu lực.
Hiện nay, TP.HCM có khoảng 400.000 shipper và tài xế công nghệ, mỗi người di chuyển trung bình 80-120km/ngày, cao hơn gấp 3-4 lần người dân thông thường. Vì vậy, đây sẽ là nhóm đầu tiên được chuyển đổi sang xe điện từ 1/1/2026. Với lộ trình chuyển đổi dự kiến đạt 30% sử dụng xe điện (~120.000 chiếc) vào tháng 12/2025, 50% (~200.000 chiếc) vào cuối năm 2026, 80% (~320.000 chiếc) vào tháng 12/2027 và đến cuối năm 2029 hoàn tất việc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện cho shipper và tài xế công nghệ.
Đề án cũng nghiên cứu giải pháp phân vùng, ưu tiên cho xe năng lượng xanh, hạn chế xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại các khu vực như trung tâm TP.HCM, khu Cần Giờ (cũ), đặc khu Côn Đảo...
Để thúc đẩy chuyển đổi, TP.HCM dự kiến triển khai nhiều chính sách hỗ trợ như miễn lệ phí trước bạ, cấp biển số xe máy điện trong 2 năm (từ 1/1/2026). Hỗ trợ lãi suất vay 2%/năm cho người mua xe máy điện và doanh nghiệp sản xuất xe điện, hỗ trợ bảo lãnh tín dụng và thiết kế gói vay đặc thù cho tài xế công nghệ,... Bên cạnh đó, bắt đầu từ 2025 TP.HCM sẽ chuyển 100% xe buýt sang điện hoặc năng lượng xanh cho đến năm 2030 và dự kiến từ 1/8/2025 sẽ đưa vào hoạt động 37 tuyến buýt điện mới.
Khi tất cả các đề xuất về chính sách khuyến khích, hỗ trợ được chấp thuận, đề án dự kiến trong 2 năm có thể cơ bản chuyển đổi trên 80% tài xế công nghệ và giao hàng 2 bánh sang xe điện. Tiếp đó TP.HCM và Trung ương sẽ tiếp tục có những biện pháp quyết liệt để hạn chế xe xăng nói chung, và có thể có lộ trình cấm hẳn xe xăng tham gia kinh doanh dịch vụ vận tải hành khách và giao hàng.
TP.HCM đang đi theo hướng chuyển đổi xanh có lộ trình rõ ràng, trước mắt tập trung vào tài xế công nghệ và các khu vực ô nhiễm cao. Việc phối hợp giữa Nhà nước - doanh nghiệp - người dân sẽ là chìa khóa giúp chuyến đối thành công mà không gây xáo trộn xã hội.