Mòn mắt tìm hàng Việt giữa Triển lãm Automechanika HCMC 2025

Một triển lãm quy mô quốc tế về ngành công nghiệp ô tô và dịch vụ hậu mãi với nhiều doanh nghiệp và bạn hàng đến từ quốc tế được tổ chức ngay tại "sân nhà" thế nhưng nhà đầu tư và chính khách hàng Việt lại khó khăn tìm sản phẩm "Made in Vietnam"...

Triển lãm Automechanika 2025 đã khép lại sau 3 ngày diễn ra tại TP. HCM quy tụ hơn 400 đơn vị đến từ 16 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đây là một trong những triển lãm thương mại lớn nhất khu vực về ngành công nghiệp ô tô và dịch vụ hậu mãi.

Không khó để khách thưởng lãm tìm kiếm các gian hàng về thiết bị, linh - phụ kiện ô tô đến từ các nước như Trung Quốc, Đức, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Đài Loan, v.v. Tuy nhiên, sự hiện diện khá mờ nhạt của các thương hiệu và sản phẩm “Made in Vietnam” ngay tại sự kiện được tổ chức tại Việt Nam khiến nhiều khách tham quan không khỏi băn khoăn về ngành công nghiệp phụ trợ và ngành ô tô Việt Nam ở đâu trên bản đồ thế giới?

Trong những năm trở lại đây, ngành công nghiệp phụ trợ nói riêng và ngành công nghiệp ô tô Việt Nam nói chung đã nhận được sự quan tâm, khích lệ và đầu tư đúng mức từ Chính phủ và doanh nghiệp liên quan. Những sự kiện như Autotech & Accessories 2025, Triển lãm phụ kiện Ô tô Việt Nam 2023,... hay Hội nghị tăng cường nội địa hóa và phát triển hệ thống nhà cung cấp do Vinfast tổ chức là một trong nhiều hoạt động tích cực thúc đẩy nền công nghiệp phụ trợ và công nghiệp ô tô Việt Nam lớn mạnh và vươn ra biển lớn.

Cần nhìn nhận rằng ngành công nghiệp ô tô Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn phát triển, đặc biệt là ở lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Theo chia sẻ từ đại diện Cục Xúc tiến Thương mại, mục tiêu đến năm 2030, ngành công nghiệp phụ trợ trong nước có thể đáp ứng 55–60% nhu cầu linh kiện, phụ tùng cho sản xuất lắp ráp nội địa. Hiện tại, tỷ lệ nội địa hóa vẫn đang ở mức thấp và các doanh nghiệp Việt vẫn khó có thể cạnh tranh về công nghệ, chất lượng và quy mô sản xuất trước các đối thủ quốc tế.

Thêm vào đó, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn tâm lý e ngại khi trước các sân chơi quốc tế. Những yêu cầu về chất lượng, hàm lượng công nghệ - kĩ thuật, máy móc, năng lực sản xuất đang "trói buộc" các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vốn chiếm phần lớn trong ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, trở thành đối tác và bạn hàng quốc tế.

Ngoài ra, các doanh nghiệp nước ngoài thường mạnh dạn quảng bá sản phẩm, công nghệ và giải pháp của mình. Trong khi đó nhiều doanh nghiệp Việt vẫn chưa thực sự tự tin và hãnh diện vào giá trị sản phẩm nội địa và thường chọn cách “đứng ngoài” các sự kiện quốc tế, hoặc chỉ tham gia với vai trò quan sát, học hỏi thay vì chủ động giới thiệu sản phẩm.

Dẫu vậy, nhìn về hướng tích cực, sự vắng bóng tương đối của gian hàng Việt tại Automechanika 2025 không đồng nghĩa với sự yếu kém và thiếu sức hút. Ngược lại, đây là cơ hội để ngành công nghiệp ô tô Việt Nam nhìn nhận, xác định rõ những ưu nhược điểm để cải thiện và có sự đầu tư đúng mực. Việc các tập đoàn lớn như Skoda hay Geely Auto chọn Việt Nam làm điểm đến đầu tư, xây dựng nhà máy lắp ráp và liên doanh với doanh nghiệp nội địa là tín hiệu tích cực cho sự chuyển mình của ngành công nghiệp ô tô trong nước.

Thiết nghĩ để phụ tùng, linh kiện gắn mác “Made in Vietnam” có thể xuất hiện nhiều hơn trong các kì triển lãm quốc tế sắp tới, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa nhà nước và doanh nghiệp. Nhà nước cần tiếp tục hỗ trợ về chính sách, môi trường đầu tư và xúc tiến thương mại. Song song đó, các doanh nghiệp Việt cần mạnh dạn đầu tư vào nghiên cứu, nâng cao chất lượng sản phẩm, liên kết chuỗi cung ứng và đặc biệt là xây dựng thương hiệu một cách bài bản.

Cuối cùng, sự hiện diện khiêm tốn của hàng hóa Việt tại Automechanika 2025 là một thực tế đáng suy ngẫm, nhưng cũng là lời nhắc nhở để chúng ta không ngừng nỗ lực vươn lên. Trong một thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ với công nghệ AI, tự động hóa, điện khí hóa và xe năng lượng mới (NEV), ngành công nghiệp ô tô Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu khi mà chúng ta dám nghĩ, dám làm và dám khẳng định giá trị.