2023 có thể xem là năm khai màn cho cuộc đổ bộ lần 2 của xe Trung Quốc vào Việt Nam với sự quay lại của nhiều gương mặt đã từng thất trận cách đây trên dưới một thập kỷ. Trải qua thời gian tái hòa nhập, các hãng ô tô đến từ đất nước tỷ dân dần có sự thay đổi từ cách tiếp cận khách hàng, nguồn cung cho đến mẫu mã, giá thành nhằm chinh phục thị trường Việt nhiều tiềm năng và triển vọng.
Trong đó, xu hướng xe điện Trung Quốc dự kiến tiếp tục nở rộ trong năm 2024 tại dải đất hình chữ S. Không chỉ Việt Nam, khu vực Đông Nam Á nói riêng và châu Á nói chung với dân số đông đảo, thị trường còn nhiều dư địa tăng trưởng cho xe điện là mảnh đất màu mỡ mà các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc hướng đến.
Bội thực xe điện Trung Quốc
Tránh đi vào vết xe đổ trước đây khi chỉ tập trung vào các dòng xe giá rẻ và sao chép thiết kế của ô tô Âu - Mỹ, nay các thương hiệu ô tô Trung Quốc chọn xe điện làm sản phẩm chủ lực nhằm tạo lợi thế cạnh tranh và chinh phục khách hàng Việt.
Không chỉ các hãng xe thuần điện Trung Quốc có ý định gia nhập thị trường Việt mà ngay cả những gương mặt đã xuất hiện trước đó cũng đẩy mạnh đưa ô tô năng lượng mới về Việt Nam để cạnh tranh và ghi dấu ấn với người tiêu dùng. Sau Wuling, Beijing, Haima hay Haval thì các hãng xe từ Trung Quốc khác như BYD, Aion (thuộc GAC), Omoda và Jeacoo (thuộc Chery) là những cái tên sẽ tiếp nối trào lưu xe điện Trung Quốc.
Đơn cử như hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc - BYD dự kiến sẽ giới thiệu 3 mẫu xe thuần điện hoặc hybrid đến thị trường Việt vào giữa năm nay gồm Atto 3, Seal và Dolphin. Trong khi Aion, công ty con của Tập đoàn ô tô Quảng Châu (GAC Group) mở showroom trưng bày hai mẫu xe Y Plus và ES tại TP.HCM nhưng chưa chính thức chào sân thị trường ô tô Việt.
Dù chưa mấy thành công với Hongguang Mini EV tại Việt Nam nhưng Wuling vẫn quyết tâm chinh phục người tiêu dùng với mẫu xe kế nhiệm Wuling Bingo dự kiến sẽ đưa về Việt Nam trong quý III/2024. Tương tự, Haval cũng lên kế hoạch đưa Jolion HEV về Việt Nam thời điểm giữa năm nay, bổ sung vào dải sản phẩm hybrid của mình.
Khi ô tô điện đang dần phổ biến và bắt đầu được nhiều người lựa chọn, nhiều hãng xe Trung Quốc vốn thâm nhập thị trường Việt với xe xăng cũng dần chuyển dịch, bổ sung xe điện vào dải sản phẩm của mình. Vốn được biết đến với xe xăng giá rẻ, nay MG cũng rục rịch đưa mẫu xe thuần điện MG4 về Việt Nam.
Với sự trỗi dậy mạnh mẽ trong ngành công nghiệp ô tô điện, đa số thương hiệu xe Trung Quốc chủ yếu tập trung phát triển và đẩy mạnh tung ra thị trường các mẫu xe điện ở mọi phân khúc nhằm kích cầu tiêu dùng đồng thời chiếm lĩnh miếng bánh xe điện còn mới mẻ và đầy tiềm năng ở Việt Nam.
Tự lực tự cường
Nếu như trước đây, các mẫu xe Trung Quốc chủ yếu được nhập khẩu và phân phối thông qua đơn vị thứ 3 tại Việt Nam thì đến nay, một số thương hiệu đến từ quốc gia tỷ dân chọn cách bắt tay với doanh nghiệp trong nước để lắp ráp xe ngay tại Việt Nam. Đơn cử như Wuling Hongguang Mini EV, mẫu xe điện cỡ nhỏ được liên doanh GM - SAIC - Wuling hợp tác với TMT Motor để lắp ráp tại nhà máy ở Hưng Yên.
Có thể thấy, trực tiếp tham chiến và chủ động nguồn cung bằng việc xây dựng nhà máy tại Việt Nam là một trong những chiến lược quan trọng của các hãng xe Trung Quốc trong hoạt động kinh doanh sắp tới. Hay đáng chú ý vào cuối năm 2023, Tập đoàn Geleximco và Công ty TNHH Ô tô Omoda & Jaecoo đã ký kết hợp tác đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam.
Trong khi đó, ông lớn xe điện mới nổi BYD dù chưa chính thức gia nhập thị trường Việt nhưng cũng đã úp mở về việc xây nhà máy sản xuất xe điện tại nước ta trong năm 2024.
Cơ hội đi đôi thách thức
Trên thực tế, ô tô điện tại Việt Nam hiện chỉ mới ở giai đoạn mở đầu và mọi thứ vẫn còn quá mới mẻ. Ngoài ra, những vấn đề liên quan đến chất lượng xe, tâm lý người dùng, hạn chế về hạ tầng trạm sạc cho xe điện chính là rào cản lớn nhất đối với các hãng xe điện Trung Quốc.
Các hãng xe Trung Quốc không có ưu thế trạm sạc phủ khắp như hãng xe điện của Việt Nam. Đây rõ ràng sẽ là một trong những thách thức lớn nhất với các hãng xe điện Trung Quốc. Tuy nhiên, bất chấp sự khuyết thiếu của trạm sạc, nhiều hãng xe điện vẫn quyết tâm chinh phục thị trường Việt Nam, bằng chứng là hàng loạt những mẫu xe điện sẽ tiếp tục đổ bộ vào Việt Nam thời gian tới.
Ngoài ra, thị trường ôtô Việt Nam vẫn đánh giá cao các mẫu xe của Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc và Mỹ về mặt an toàn, vận hành đồng bộ và độ tin cậy. Tâm lý của người tiêu dùng Việt vẫn còn nghi ngại về chất lượng, hệ thống phân phối hay bảo hành. Vì vậy, một trong những thách thức lớn cho các hãng ôtô Trung Quốc là phải chứng minh được chất lượng và độ bền của sản phẩm trong thời gian dài bên cạnh giá bán cạnh tranh.