Điểm danh những lỗi thường gặp khi đi trên cao tốc

Với tính chất và mức độ nguy hiểm khi di chuyển trên đường cao tốc, người lái cần hết sức tuân thủ quy tắc, tốc độ, bảng chỉ dẫn,... để không gây nguy hiểm cho bản thân và những người tham gia giao thông khác. Tuy nhiên, các tài xế Việt vẫn thường hay mắc phải những lỗi cố hữu gây ảnh hưởng tới người khác, dễ dẫn đến tai nạn giao thông và có nguy cơ bị phạt nặng.

Đi sai làn đường

Không ít tài xế quan niệm chỉ cần tuân thủ quy định chung về tốc độ tối đa và tối thiểu cho từng đoạn hoặc toàn tuyến đường cao tốc còn muốn chạy làn đường nào cũng được. Tuy nhiên, sự chủ quan và thiếu ý thức này lại có thể gây nên tình trạng ùn tắc thậm chí dẫn đến tai nạn giao thông.

Hiện nay, một số tuyến cao tốc đã quy định cụ thể giới hạn tốc độ tối đa và tối thiểu trên từng làn xe chạy đơn cử như đường cao tốc Hà Nội – Bắc Giang, Hà Nội – Hải Phòng, Đại lộ Thăng Long. Theo đó, các xe di chuyển trên cao tốc thường có xu hướng chạy theo giới hạn tốc độ tối đa, trừ những trường hợp ùn tắc giao thông hoặc gặp chướng ngại vật. Hơn nữa, những xe chạy tốc độ cao hơn sẽ "ôm" làn trái ngoài cùng sát dải phân cách trong khi những xe chạy chậm hơn sẽ đi về bên phải phần đường.

Hầu như các vụ tai nạn liên hoàn trên cao tốc thường xảy ra ở làn trái ngoài cùng sát dải phân cách.

Tuy nhiên, nhiều tài xế duy trì tốc độ tối thiểu 60km/h trên làn đường có giới hạn tốc độ tối đa 120km/h gây ảnh hưởng đến các xe vốn chạy tốc độ cao trên làn này và tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông. Điều này không sai về luật nhưng vô tình khiến những xe phía sau phải hãm tốc độ hoặc chuyển làn đột ngột vì không "đồng tốc". Ngoài ra, nhiều lái xe khi nhập làn cao tốc không quan sát kĩ, chạy dưới tốc độ tối thiểu cũng gây mất an toàn cho chính bản thân và những người xung quanh.

Theo quy định, hành vi điều khiển ô tô chạy tốc độ thấp hơn phương tiện đi cùng chiều mà không đi về bên phải phần đường xe chạy bị phạt tiền từ 400.000-600.000 đồng. Ngoài ra có thể bị phạt tiền 2-3 triệu đồng và tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 1 đến 3 tháng đối với hành vi điều khiển ô tô không nhường đường cho xe xin vượt khi có đủ điều kiện an toàn (Điều 5, Nghị định 100/2019/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP).

Chuyển nhiều làn đường cùng lúc

Đối với những cao tốc có từ 2 làn xe trở lên (không tính làn khẩn cấp), việc chuyển làn cần thực hiện tuần tự, tránh gây bất ngờ cho các xe khác. Việc chuyển làn đột ngột hay chuyển nhiều làn đường cùng lúc rất dễ dẫn tới tai nạn giao thông, vì người điều khiển ô tô chạy phía sau có thể bị bất ngờ và xử lý lúng túng, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết xấu mưa lớn hoặc nhiều sương mù hạn chế tầm nhìn.

Khi nhập, tách hay chuyển làn các lái xe cần chú ý quan sát, đọc biển báo và giảm tốc độ để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh.

Tình trạng vượt ẩu, vượt nối đuôi hay thiếu quan sát cũng là lỗi thường mắc phải của các tài xế Việt. Nôn nóng vượt qua những xe tải lớn hay container mà không có sự chuẩn bị kỹ càng rất dễ đưa bản thân rơi vào những tình huống cực kỳ nguy hiểm. Do đó, chạy đúng tốc độ, đúng làn, quan sát kĩ và vượt "dứt khoát" không những giúp đường thông thoáng mà còn đảm bảo an toàn tính mạng cho hành khách đi cùng. 

Không giữ khoảng cách an toàn

Thông tư 31/2019/TT-BGTVT của Bộ GTVT quy định chi tiết về khoảng cách an toàn giữa hai xe khi tham gia giao thông ứng với từng tốc độ của xe. Về việc xử phạt đối với hành vi không giữ khoảng cách an toàn, Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP quy định như sau:

Khoảng cách an toàn giữa hai phương tiện cùng tham gia giao thông (điều kiện đường sá khô ráo).

– Phạt tiền từ 800.000-1.000.000 đồng đối với hành vi không giữ khoảng cách an toàn để xảy ra va chạm với xe chạy liền trước hoặc không giữ khoảng cách theo quy định của biển báo hiệu “Cự ly tối thiểu giữa hai xe”.

– Phạt tiền từ 4.000.000-6.000.000 đồng đối với hành vi không tuân thủ quy định về khoảng cách an toàn đối với xe chạy liền trước khi chạy trên đường cao tốc, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 2-4 tháng nếu gây tai nạn giao thông khi đang vi phạm lỗi này.

– Phạt tiền 10.000.000-12.000.000 đồng đối với hành vi không giữ khoảng cách an toàn giữa hai xe theo quy định gây tai nạn giao thông và tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 2 đến 4 tháng.

Đi vào làn dừng khẩn cấp

Với nhiều lý do nhất là khi tắc đường, nhiều tài xế đã "tranh thủ" chạy vào làn dừng khẩn cấp để vượt các xe khác. Tuy nhiên, điểm c Khoản 1 Điều 26 Luật giao thông đường bộ năm 2008 quy định người điều khiển phương tiện không được phép chạy ở làn dừng xe khẩn cấp trên đường cao tốc.

Người lái chỉ được dừng ở làn khẩn cấp trong các trường hợp: xe gặp sự cố, hư hỏng, trục trặc hoặc tài xế gặp vấn đề về sức khỏe, không thể tiếp tục lái xe. Ngoài ra, các phương tiện ưu tiên bao gồm xe cứu thương, xe cứu hỏa hoặc xe quân sự trong các trường hợp khẩn cấp được phép đi vào làn đường này.

Làn dừng xe khẩn cấp được thiết kế dành cho các xe gặp sự cố hoặc xe làm nhiệm vụ đặc biệt.

Về mức phạt, theo quy định tại điểm g khoản 5 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP, người điều khiển ô tô chạy ở làn dừng xe khẩn cấp trên đường cao tốc, không nhường đường hoặc gây cản trở phương tiện đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ là trái với quy định pháp luật sẽ bị phạt tiền từ 4-6 triệu đồng và bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe 1-3 tháng.

Đi lùi hoặc đi ngược chiều trên đường cao tốc 

Lạ đường, không chú ý biển báo là lý do chính khiến nhiều tài xế bị lỡ lối ra hoặc lối rẽ trên đường cao tốc. Thay vì chạy thêm hàng chục kilomet để tìm lối ra tiếp theo, nhiều tài xế liều lĩnh đi lùi hoặc thậm chí quay đầu đi ngược chiều trên đường cao tốc. Hành vi này cực kỳ nguy hiểm, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn cao khi các xe khác đều chạy tốc độ cao, dễ bị bất ngờ, lúng túng không kịp xử lý tình huống vì có xe đi lùi hoặc ngược chiều.

Rất nhiều vụ tai nạn giao thông đáng tiếc trên cao tốc bắt nguồn từ việc thiếu ý thức này.

Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP, quy định mức xử phạt từ 16-18 triệu đồng với người điều khiển xe ô tô đi ngược chiều hoặc đi lùi trên đường cao tốc, trừ các xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ khẩn cấp theo quy định.

Với hành vi quay đầu xe trên đường cao tốc, người điều khiển ô tô bị phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.200.000 đồng và tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe trong 1 tháng. Ngoài ra, người điều khiển xe ô tô bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 5 tháng đến 7 tháng.