Chưa rõ thời điểm thực hiện kiểm định khí thải đối với xe máy dù có quy định áp dụng từ 2025

Đức Đoàn 10/01/2025

Việc kiểm định khí thải đối với mô tô, xe gắn máy chưa thực hiện ngay đầu năm 2025 mà chờ lộ trình do Chính phủ ban hành dựa theo Luật Bảo vệ môi trường.

Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ đã chính thức có hiệu lực kể từ 1/1/2025 trong đó tại Điều 42 quy định về bảo đảm an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ. Theo đó xe mô tô, xe gắn máy phải thực hiện kiểm định khí thải khi luật này có hiệu lực.

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, thời gian và lộ trình thực hiện kiểm định khí thải mô tô, xe gắn máy sẽ thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường. Luật này do Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Bộ GTVT xây dựng, trình Chính phủ ban hành quyết định lộ trình thực hiện kiểm định khí thải định kỳ với mô tô, xe gắn máy.

Tuy nhiên, hiện nay Bộ Tài nguyên và Môi trường chưa trình dự thảo Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) lên Chính phủ. Do đó, việc kiểm định khí thải mô tô, xe gắn máy chưa thực hiện ngay từ 1/1/2025 mà còn chờ quyết định về lộ trình thực hiện.

Trước đó, Bộ GTVT đã ban hành Thông tư 47/2024/TT-BGTVT có hiệu lực từ 1/1/2025 quy định trình tự, thủ tục kiểm định, miễn kiểm định lần đầu cho xe cơ giới, xe máy chuyên dùng; trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy; quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở vật chất kỹ thuật và vị trí cơ sở đăng kiểm, kiểm định khí thải để sẵn sàng cho việc thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy và trong đó có quy định về chu kỳ kiểm định khí thải của xe mô tô, xe gắn máy.

Cụ thể xe mô tô, xe máy dưới 5 năm được miễn kiểm định khí thải. Đối với xe mô tô, xe gắn máy có thời gian sản xuất trên 5 năm đến 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 24 tháng. Thời gian sản xuất trên 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 12 tháng. Nếu xe mô tô, xe gắn máy trong cơ sở dữ liệu không có thông tin về ngày xuất xưởng thì tính từ ngày 31/12 của năm sản xuất xe. Giấy chứng nhận kiểm định khí thải sẽ được Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ GTVT) cấp.

Khi đi kiểm định, chủ phương tiện cần xuất trình một trong các giấy tờ, gồm: bản chính chứng nhận đăng ký xe; bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử được chứng thực từ bản chính chứng nhận đăng ký xe; bản chính giấy hẹn cấp chứng nhận đăng ký xe. Cơ sở đăng kiểm sẽ đối chiếu thông tin xe trên phần mềm quản lý với chứng nhận đăng ký. Xe không trùng khớp sẽ bị từ chối. Nếu đạt tiêu chuẩn, xe sẽ được kiểm định và cấp chứng nhận điện tử được tích hợp dữ liệu với tài khoản định danh điện tử của chủ xe.

Tính đến cuối năm 2023, cả nước có hơn 73 triệu xe máy, chiếm khoảng 93% tổng số phương tiện giao thông đường bộ. Giai đoạn 2025-2030 xe máy vẫn sẽ là loại hình vận tải cá nhân thông dụng và phổ biến. Đây cũng chính là phương tiện phát khí thải lớn nhất ra môi trường tại các thành phố lớn.

Theo kết quả từ 3 chương trình đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy tại 3 thành phố: Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng cho thấy, xe trên 5 năm đã có xu hướng vượt tiêu chuẩn khí thải hiện hành và xe trên 10 năm có tỷ lệ phát thải rất lớn. Hơn nữa, xe có tuổi đời trên 10 năm tại cả 3 thành phố đều chiếm tỷ lệ trên 50% tổng số xe mô tô, xe gắn máy trên địa bàn. Cụ thể, ở Hà Nội chiếm 72,58%, tại TP.HCM chiếm 68% và tại Đà Nẵng chiếm gần 60%.

Việc kiểm soát khí thải mô tô, xe gắn máy còn giúp giảm 35,55% tổng lượng khí CO, 40% tổng lượng HC phát thải, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.