Cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc gần đây sụt giảm sau khi có báo cáo cho rằng Ủy ban Châu Âu đang xem xét áp dụng biện pháp trừng phạt đối với xe điện giá rẻ “Made in China” đang tràn ngập thị trường toàn cầu. Việc trừng phạt của Châu Âu có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đối với nỗ lực xuất khẩu ô tô của Trung Quốc.
Theo số liệu hải quan cho thấy số lượng xuất khẩu xe điện của Trung Quốc (bao gồm cả xe hybrid và xe điện) đến Liên minh châu Âu đã tăng 112% trong 7 tháng đầu năm 2023 và tăng vượt bậc 361% kể từ năm 2021.
Độc chiếm thị trường bằng xe điện giá rẻ
Trung Quốc được xem là thị trường xe điện lớn nhất thế giới. Đất nước tỉ dân cũng đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy người dân chuyển sang dùng xe điện. Đồng thời Trung Quốc cũng cung cấp cho thế giới và đặc biệt là châu Âu nhiều xe điện giá rẻ. Vậy vì sao các mẫu xe điện đến từ Trung Quốc lại có giá thành rẻ như vậy…?
Với danh tiếng “công xưởng của thế giới”, Trung quốc là một trong những quốc gia sản xuất xe điện lớn nhất toàn cầu. Theo ông Bill Russo, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Auto Mobility có trụ sở tại Thượng Hải, cho rằng Trung Quốc có thể sản xuất và cung cấp 10 triệu xe điện mỗi năm ra thị trường.
Nguồn cung dư thừa cộng thêm Chính phủ Trung Quốc thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp xe điện thông qua hàng loạt chính sách hỗ trợ, giảm thuế, trợ cấp tài chính cho người dân chuyển đổi qua sử dụng xe điện đã khiến giá xe điện ở Trung Quốc và các nước khác thường rẻ hơn 1/5 so với các mẫu xe tương đương do EU sản xuất hay các thương hiệu khác đang bán tại Trung Quốc.
Trung Quốc ước tính đã chi khoảng 57 tỷ đô la Mỹ từ năm 2016 đến năm 2022 cho các ưu đãi về xe điện và xe Hybrid. Thậm chí, Trung Quốc tiết lộ sẽ tung gói hỗ trợ trị giá 520 tỷ Nhân dân tệ (72 tỷ USD) sẽ được giải ngân trong 4 năm tới với mục đích giảm thuế cho xe điện và xe Hybrid.
Về xuất khẩu, châu Âu được coi là thị trường tăng trưởng quan trọng của các hãng ô tô Trung Quốc. Các quy định nghiêm ngặt về tiêu chuẩn khí thải EURO và đề xuất cấm bán xe ICE (xe sử dụng động cơ đốt trong) khiến việc thị trường xe điện càng trở nên tiềm năng và rộng mở hơn.
Châu Âu loay hoay tìm phương án
Ủy ban Châu Âu dường như không hài lòng khi khối liên minh này tràn ngập xe điện từ Trung Quốc. Dẫu biết rằng lựa chọn xe điện giá rẻ Trung Quốc với công nghệ mới giá thành thấp hơn, người dân dễ tiếp cận hơn là bước đi nhanh chóng giúp “Xanh” hoá Châu Âu, giảm ô nhiễm môi trường song sẽ đẩy ngành công nghiệp ô tô của Châu Âu rơi vào tình trạng khó khăn.
Tuần trước, Ủy ban Châu Âu thông báo rằng sẽ mở một cuộc điều tra để cân nhắc việc sử dụng thuế quan chống lại mức giá “thấp giả tạo” của xe điện Trung Quốc. Phán quyết sẽ được đưa ra trong vòng 13 tháng tới. “Thị trường toàn cầu hiện tràn ngập ô tô điện rẻ Trung Quốc. Và giá của chúng được giữ ở mức thấp một cách giả tạo nhờ các khoản trợ cấp khổng lồ của nhà nước”, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen nói với các nhà lập pháp EU.
Cuộc chiến trên thị trường xe điện trở nên khốc liệt hơn khi Tesla của tỷ phú Elon Musk khơi mào một cuộc chiến về giá nhằm nỗ lực gia tăng thị phần ở Trung Quốc. Cuộc đại hạ giá của Tesla khiến nhiều hãng xe điện Trung Quốc như NIO, Rivian, Lucid hay BYD phải đốt thêm tiền để cạnh trang giá cả.
Không chỉ EU muốn ngăn chặn xe điện giá rẻ Trung Quốc bá chủ thị trường, mới đây theo Korea Times, 3 tập đoàn của Hàn Quốc, gồm Samsung, SK và LG sẽ hợp tác với hãng xe Hyundai Motor Group để thành lập liên minh xe điện. Liên minh sẽ tận dụng lợi thế của từng ông lớn về chip, pin, mạch điện tử,… để tạo ra các sản phẩm mang những giá trị tốt nhất của các doanh nghiệp hàng đầu của Hàn và sẵn sàng thách thức các đối thủ.