Điểm của giấy phép lái xe (GPLX) được dùng để quản lý việc chấp hành luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ của người lái xe, bao gồm 12 điểm. Mỗi lần vi phạm luật, tuỳ thuộc tính chất, mức độ của hành vi vi phạm sẽ tương ứng với số điểm bị trừ và được cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu ngay sau khi quyết định xử phạt có hiệu lực thi hành và thông báo cho người bị trừ điểm GPLX biết.
Mới đây, Bộ Công an đề xuất một số hành vi, nhóm hành vi trừ điểm và cơ chế phục hồi điểm bằng lái xe trong dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ.
Các hành vi, nhóm hành vi bị trừ sạch điểm
Chính phủ thống nhất dự thảo Nghị định quy định về trừ điểm GPLX là biện pháp quản lý hành chính, không phải là hình thức xử phạt vi phạm hành chính chính. Đồng thời, Bộ Công an cho biết, hành vi vi phạm đã bị trừ điểm bằng lái xe thì không áp dụng hình thức xử phạt tước quyền sử dụng GPLX.
Liên quan đến nội dung mức trừ điểm GPLX, dự thảo Nghị định quy định gồm 189 hành vi, nhóm hành vi bị trừ điểm trong đó người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đặc biệt lưu ý 28 hành vi, nhóm hành vi bị trừ hết điểm nếu vi phạm.
Cụ thể, những hành vi, nhóm hành vi bị trừ 12 điểm bao gồm điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở; Điều khiển xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy; Điều khiển xe chở hàng vượt trọng tải cho phép của xe trên 150%; Đua xe trái phép, lạng lách, đánh võng, chạy quá tốc độ trên 35km/h,... Đây là những hành vi vi phạm có tính chất cố ý, nguy hiểm, có nguy cơ cao gây tai nạn giao thông.
Chưa hết điểm vẫn được lái xe
Cũng theo Bộ Công an, việc quy định trừ điểm Giấy phép lái xe, vừa có tính chất răn đe vừa mang tính giáo dục, động viên về việc chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Mỗi lần bị trừ điểm như là "tiếng chuông" cảnh báo để người lái xe nâng cao ý thức chấp hành pháp luật tốt hơn.
Khi GPLX chưa bị trừ hết điểm, người lái xe vẫn được điều khiển phương tiện tham gia giao thông, không ảnh hưởng đến hoạt động đi lại, sản xuất kinh doanh, đời sống của người dân, qua đó đảm bảo tính nhân văn, nhân đạo của pháp luật Việt Nam và quyền của công dân được quy định trong Hiến pháp. Việc quản lý người lái xe từ khi đào tạo, sát hạch, cấp bằng lái xe, cho đến quá trình chấp hành pháp luật của người lái xe sẽ tác động không chỉ tới hành vi, ý thức của người tham gia giao thông mà còn giúp cơ quan quản lý giám sát toàn diện quá trình vi phạm và chấp hành sau vi phạm của người lái xe.
Bên cạnh đó, quy định về điểm của GPLX là một trong những cải cách hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, ứng dụng chuyển đổi số trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong tình hình hiện nay. Các dữ liệu về điểm, trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe được lưu trữ trên hệ thống cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính trong trật tự, an toàn giao thông và trừ điểm giấy phép lái xe.